Karkonoski Park Narodowy Przyroda
Geologia
Zasadnicza część Karkonoszy zbudowana jest z hercyńskich granitów. Na wschodniej części pasma – od Śnieżki po Lasocki Grzbiet – składają się gnejsy i łupki łyszczykowe. Stare skały Karkonoszy wyniesione zostały do dzisiejszych wysokości, przed kilkudziesięciu milionów lat temu przy alpejskich ruchach górotwórczych. Polskie zbocza gór zostały później wyrzeźbione przez spływające lodowce. Dzięki temu możemy podziwiać różnorodne formy wietrzeniowe grup skalnych spotykanych w całym paśmie Krakonoszy (np. Pielgrzymy, Słonecznik).
W Karkonoszach występują także różnorodne rudy, które człowiek eksploatował już od XII w. Spotykamy rudy żelaza, złoża polimetaliczne z uranem, piryty, a także rzadko spotykane ametysty, kryształy górskie, granaty, turmaliny.
Flora
Karkonosze wciąż zachowały charakterystyczny układ pięter roślinnych, niższych co prawda w stosunku do Karpat o ponad 200 m. W całych Karkonoszach stwierdzono występowanie 900 gatunków roślin naczyniowych, przeszło 300 gatunków grzybów (ok. 150 w samym parku narodowym), 400 gatunków porostów (70 w parku) i 450 gatunków mszaków (270 gatunków w KPN).
- Piętro podgórza (do 500 m n.p.m.) to w większości uprawy rolne i osady ludzkie, z nielicznymi zachowanymi fragmentami lasów w okolicach Piechowic, oraz w dolnych partiach Chojnika.
- Rygiel dolny (500 – 1000 m n.p.m.) to największe połacie lasów oraz aktywne atrakcje Karkonoszy. W granicach parku najładniejsze zachowane lasy bukowe znajdują się w okolicach Jagniątkowa, czy w enklawach Szklarki i Chojnika.
- Rygiel górny (1000 – 1200 m n.p.m.) – do lat 70 tych XX w. istniały tu piękne świerkowe bory górnorydlowe, ale emisja siarki i tlenku azotu z elektrowni w CSRS, NRD i Polsce spowodowała po połączeniu z wodą tzw. kwaśne deszcze niszczące lasy w Górach Izerskich i Karkonoszach. W latach osiemdziesiątych obumarła blisko połowa szaty leśnej w tym regionie. Pod koniec lat siedemdziesiątych pojawił się dodatkowo nowy wróg wskaźnica modrzewianeczka – niewielki motyl atakujący młode drzewka świerkowe. Później pojawiły się korniki atakujące martwe już drzewa. Innymi przyczynami obumierania lasów w Karkonoszach były susze, a także ostre zimy. W Sudetach występują także huraganowe wiatry. Lasy te powoli się odradzają, ale jeszcze do pełnego szczęścia brakuje.
- Piętro subalpejskie (1200 – 1450 m n.p.m.) – to tereny najciekawsze przyrodniczo w KPN – dominuje tu kosodrzewina, bogate zespoły zioło- i traworośli oraz torfowiska. W kotłach polodowcowych rosną rośliny rzadkie i raczej nie spotykane w innych regionach jak np. skalnica bazaltowa czy dzwonek karkonoski, a także relikty epoki lodowcowej np. wierzba lapońska.
- Piętro alpejskie – to podszczytowe partie Śnieżki (1603 m n.p.m.) i Wielkiego Szyszaka (1509 m n.p.m.) z murawami alpejskimi i różnobarwnymi porostami oblepiającymi rumosz skalny.
Fauna
Na terenie Karkonoszy występuje szereg rzadkich gatunków zwierząt. Spośród najciekawszych bezkręgowców jest np. relikt polodowcowy poczwarówkę alpejską występujący w Małym Śnieżnym Kotle. Fauna kręgowców liczy około 180 gatunków – 100 gatunków ptaków (m.in. bielik, cietrzew, głuszec, jarząbek, puchacz, włochatka). Duże ssaki reprezentują jeleń, sarna i lis. Wilki, niedźwiedzie i rysie wytępiono na tym obszarze ponad 200 lat temu. Naliczono także 16 gatunków nietoperzy, w tym trzy wpisane na Czerwoną Listę Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce.